Một cách tổng quát, ta có thể phân biệt "Truyện" và "Chuyện" bằng hai quy luật sau:
1) Quy luật thứ nhất
- Truyện là một "truyện" có mở đầu, có kết thúc, và các t́nh tiết trong đó được sắp đặt một cách kỹ lưỡng để bổ túc cho nhau. Thí dụ: truyện dài, truyện ngắn, truyện Kiều, quyển truyện.
- Chuyện là một "chuyện" không cần có đầu có đuôi và các chi tiết trong chuyện không cần phải liên kết chặt chẽ. Thí dụ: chuyện vớ vẩn, chuyện phiếm, chuyện... SOSU.
2) Quy luật thứ hai
- Truyện liên quan đến mắt như đọc, xem, viết (không có mắt khó viết lắm ;-)).
- Chuyện liên hệ đến tai và miệng như kể, nói, nghe.
V́ vậy, người ta thường viết "đọc truyện", "sáng tác truyện"; nhưng lại dùng "kể chuyện", "nghe chuyện".
Khi nắm vững hai quy luật trên, chúng ta có thể sử dụng khá chính xác hai chữ này. Thí dụ như:
- Anh Thiên thích nghe kể "chuyện" về đời cô Kiều lắm, nhất là trong thời gian cô ấy đang "cuộc say đầy tháng, trận cười suốt đêm" ở thanh lâu của Tú Bà. ;-) Anh chàng rất vui khi biết tin anh Thành vừa thực hiện một trang website "Truyện" Kiều cho gia đ́nh SOSU.
- Trong buổi hội ngộ SOSU vừa qua ở Houston, cô Nhung đă tiết lộ nhiều "chuyện" khá... động trời tại Durant thuở trước. Nghe những "chuyện" hấp dẫn này, chị Hồng Hài hứa hẹn sẽ viết một quyển "truyện" với nhan đề Thâm Cung Bí Sử Tại Durant.
Đại khái, theo thiển ư, nếu nắm vững các quy luật vừa kể, ḿnh có thể sử dụng hai chữ "truyện" và "chuyện" chính xác đến 95-99%.
Nguồn: vietsosu.com/sosu/viewtopic.php?t=234&sid=1e6993c79bd771ac3d765c8937 eb68b8
Em nghĩ "bác sĩ" th́ chuẩn hơn, v́ từ "sĩ" có gốc Hán-Việt (trong từ điển Hán-Việt không có từ "sỹ": http://annonymous.online.fr/HVDic/onldic.php).
Song lại dùng "mỹ thuật", chứ không phải "mĩ thuật", v́ "mỹ" có nghĩa là đẹp: thẩm mỹ, mỹ miều... Về y, i th́ có những quy tắc khá khó nhớ, và vẫn có những tranh căi bất đồng, v́ thế ta cứ tra cứu cụ thể khi muốn dùng từ nào có liên quan đến trường hợp này là lành nhất![]()