Tổng hợp tên các cơ quan, tổ chức chính trị, kinh tế, quân sự trong phim Mỹ.

[thainhi_vn]

Cám ơn bạn đã giải thích,

Thứ nhất, những gì tôi chia sẽ là theo thể chế Mỹ, chứ không theo thể chế Việt. Tôi sống ở Mỹ, nên chia sẽ cho các Bạn hiểu.

Mong bạn đừng giận, ý tôi là: làm sao để chuyển ngữ gần nghĩa gốc nhất mà phải phổ thông nhất cho người Việt trong nước (tức số đông) hiểu và hình dung ngay được. Do khác biệt văn hóa môi trường, cùng một từ ngữ có thể hiểu theo cách khác nhau, huống hồ đây là 2 ngôn ngữ khác nhau. Chưa kể do hạn chế thời gian, nên chúng ta không thể giải thích dài dòng, mà phải dùng từ cực kỳ ngắn gọn để diễn tả.

- Ở VN có thể chỉ có 1 tư lệnh cho một quân binh chủng, nhưng ở Mỹ hơi khác, mỗi một sư đoàn đều có 1 tư lệnh gọi là tư lệnh sư đoàn, hải quân cũng vậy. Thí dụ:

Trong Thủy Quân Lục Chiến có nhiều sư đoàn, trong sư đoàn có nhiều đơn vị như, Không Quân, Pháo Binh, Cơ giới (xe hummer, xe chuyển quân) v.v... mỗi đơn vị như thế đều có một chỉ huy riêng (thường gọi là Lữ Đoàn trưởng). Điển hình là Chuẩn Tướng Lương Xuân Việt (Tư Lệnh phó của sư đoàn Kỵ Binh số 1). Hiện nay ông là Tham mưu trưởng Lục Quân Hoa Kỳ tại Trung Đông. https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C6%B...n_Vi%E1%BB%87t

Bên Hải Quân thì khác hơn. Cũng giống như TQLC, nhưng mỗi hạm đội đều có 1 tư lệnh riêng. Chỉ có tổng tư lệnh hải quân là mới nắm toàn quyền Hải Quân.

Tại Ngũ Giác Đài, đa số các Tư Lệnh ở đây, lấy tin tức từ các Tư Lệnh của các binh chủng, để biết và báo cáo lên POTUS. Cho nên khi làm phim quân đội nên chú ý việc này.

Thân.

Thực ra cơ cấu quân đội hiện đại đều thế. Ở Việt Nam, chỉ huy mỗi đơn vị đều có Tư lệnh/Chỉ huy trưởng (Commander) của đơn vị đó. Nhưng khác biệt ở danh xưng như sau:

- Từ cấp Trung đoàn (Regiment) trở xuống được gọi là cấp Trưởng, như Trung đoàn trưởng (Komreg, Regiment commander), Tiểu đoàn trưởng (Kombat, Battalion commander)... Không dùng Tư lệnh Trung đoàn, Tư lệnh Tiểu đoàn...
- Riêng cấp Lữ đoàn (Brigade), Sư đoàn (Division) thì dùng hỗn hợp Tư lệnh Lữ đoàn/Lữ đoàn trưởng/Lữ trưởng và Tư lệnh Sư đoàn/Sư đoàn trưởng/Sư trưởng
- Từ cấp Quân đoàn (army corps), Quân khu thì chỉ dùng danh xưng Tư lệnh.

Riêng về danh xưng Chỉ huy trưởng, trong tiếng Việt dùng để chỉ chức vụ tương đương Tư lệnh, nhưng quyền hành hạn chế hơn, thường chỉ làm công tác quản lý, giám sát và điều động đơn vị thuộc quyền theo lệnh của cấp trên.

PS: À quên, ở Mỹ không có Bí Thư như bạn dịch từ câu Secretary of the Army, hiểu như vậy là sai, Secretary of the Army/Air Force/Navy/Marine Corps là Bộ Trưởng. Bạn nói đúng, chức này đa số là do dân sự đảm nhận (nhưng những người đó cũng từng là quân nhân, nói dân sự cho oai vì họ không còn mặc quân phục nữa). Tại sao, là vì không muốn quân đội lạm dụng, tham nhũng v.v... Đó là lý do tạo sao quân đội Hoa Kỳ mạnh

Từ tương đương Secretary trong tiếng Việt có nhiều nghĩa khác nhau. Thông thường từ dùng chuyển ngữ là Thư ký, nhưng người Việt sẽ hình dung đó là một chức chạy việc vặt cho cấp trên, không như Bí thư là một chức vụ thực quyền. VD như chức vụ của ông Tập Cận Bình là Zǒngshūjì (总书记), tiếng Anh là General Secretary, nhưng nếu dịch trung thành qua tiếng Việt là Tổng thư ký thì nó... nhẹ hều, phải dịch là Tổng bí thư mới đúng sức nặng của nó.

VD ở trên Secretary of the Army/Air Force/Navy/Marine Corps được dịch là Bí thư, là từ tôi chọn để sát nghĩa nhất cho từ Secretary. Tuy nhiên, theo thông dụng thì chức vụ này vẫn được dịch là Bộ trưởng. Cũng tương tự chức vụ Secretary of Defense, nếu sát nghĩa phải dịch là Thư ký Quốc phòng hoặc Bí thư Quốc phòng, nhưng thông dụng đều dùng là Bộ trưởng Quốc phòng, tương đương chức vụ Minister of Defence khi dùng cho chức vụ này tại Việt Nam.

Theo ý kiến xuyên suốt của tôi, chúng ta tập trung vào việc chọn từ phù hợp, không đi sa đà vào như thế nào mới chính xác mà bỏ qua tính phổ thông và ngắn gọn. Chính vì vậy, trong việc chuyển ngữ, tôi thường chọn lựa qua nhiều phương án khác nhau để sát nghĩa gốc nhất. Tôi lấy ví dụ như phim Enemy at the Gates được dịch là Kẻ thù trước cổng, có nhân vật commissar (chính ủy) Danilov. Thực tế, cấp bậc anh này đúng phải là politruk (chính trị viên). Đó là một điển hình của việc truy căn từ nghĩa gốc.

Mong được trao đổi với bạn để bổ sung thêm.