[HƯỚNG DẪN] Sync phim đại pháp!

[nhungong]

Mình định viết bài hướng dẫn này từ lâu rồi nhưng do nhiều việc bộn bề quá, hôm nay quyết định tự tay viết một bài của riêng mình, dựa trên những kinh nghiệm sync phim. Bài này chắc là sẽ dài nhưng nếu ai chịu khó đọc sẽ thấy rất bổ ích, đảm bảo thanh nghề . Bài viết gồm các phần:
- Phần 1. Những khái niệm cơ bản.
- Phần 2: Các phương pháp sync phụ đề.

PHẦN 1. Những khái niệm cơ bản.
Trước khi bước vào sync phụ đề các bạn cần nắm rõ một vài khái niệm để đảm bảo khi sync sẽ hiệu quả, tránh lãng phí thời gian mà kết quả không ra gì, có một số khái niệm mình tự đặt do chưa có tài liệu nào đề cập, sẽ sử dụng thường xuyên trong phần 2.
1.1. Bản phim và bản encode.
- Bản phim bao gồm: Theatrical Cut, Director's Cut, Extended Cut, Special Edition, Uncut, Unrated, Limited v.v..
- Bản encode: dùng để chỉ các bản phim được các encoder phát hành.
- Hai bản encode giống nhau: dùng để chỉ hai bản encode từ một bản phim giống nhau. Hai bản encode giống nhau nếu cùng một framerate (FPS) có runtime bằng nhau hoặc lệch nhau vài chục giây là cùng (do đoạn đầu sẽ có thêm / bớt intro của nhà phát hành); nếu khác nhau về FPS thì runtime sẽ tỉ lệ với nhau. Nhiều người không để ý đến FPS nên khi xem runtime lầm tưởng hai bản encode giống nhau được encode từ hai bản phim khác nhau.
1.2. Các phương pháp sync.
1.2.1. Sync cân đối dòng: người sync sẽ thêm bớt dòng của phụ đề phôi cho bằng với số dòng của phụ đề mẫu rồi chuyển toàn bộ timecode của phụ đề chuẩn sang phụ đề cần sync.
1.2.2. Sync không cân đối dòng: Chia ra ba phương pháp con:
- Sync toàn bộ phụ đề: áp dụng khi cần sync phụ đề cho hai bản encode giống nhau. Đây là cách sync nhanh nhất, chỉ cần đổi +/- thời gian, đổi FPS hoặc làm cả hai việc đó. Chỉ mất vài phút là sync xong.
- Sync từng đoạn: áp dụng khi cần sync phụ đề qua lại giữa các bản phim hoặc giữa các bản encode có chất lượng khác nhau như HDTV sang DVD hoặc Bluray.
- Sync từng dòng (sync tay): áp dụng khi các phương pháp trên không thành công.
3. Phụ đề.
- Phụ đề mẫu: phụ đề chuẩn có timecode của bản encode cần sync.
- Phụ đề phôi: phụ đề cần sync.
- Phụ đề thành phẩm: phụ đề sau khi có timecode khớp với bản encode cần sync.

PHẦN 2: Các phương pháp sync phụ đề.
1. Chuẩn bị nguyên vật liệu.
1.1. Phần mềm: Subtitle Processor v7.7.1.0 (SP) và Subtitle Workshop v2.51 (SW).
+ Với Subtitle Processor v7.7.1.0 bạn có thể:
- Sync cân đối dòng hiệu quả hơn SW vì SP dùng timecode cho hai phụ đề, SW chỉ cho dùng timecode của phụ đề original.
- Làm "tiếp viện" cho SW với vai trò đổi bảng mã của phụ đề vì SW chỉ đọc được phụ đề tiếng Việt chuẩn CP 1258.
- Với vai trò đổi bảng mã SP còn có thể đổi các phụ đề vừa chứa ký tự mang bảng mã CP 1258 và Unicode về một bảng mã chung.
+ Với Subtitle Workshop v2.51 bạn có thể:
- Đổi FPS cho phụ đề.
- Sync tay, sync từng đoạn, sync toàn bộ phụ đề.
- Check overlap, xóa phần nghe điếc, các lỗi chính tả căn bản.
Mình khuyến khích các bạn dùng cả hai phần mềm này.
1.2. Phụ đề phôi, phụ đề mẫu, nếu không có phụ đề mẫu thì cần phải có bản encode cần sync.
+ Yêu cầu đối với phụ đề mẫu:
- Phụ đề mẫu bắt buộc phải khớp hoàn toàn với bản encode cần sync, nhất là trong trường hợp sync cân đối dòng. Phụ đề mẫu được trích xuất từ DVD / Bluray chính thức ra là chuẩn nhất.
- Không dùng phụ đề dành cho bản nghe điếc vì đa số phụ đề Việt được dịch từ phụ đề thường.
- Ta phải biết phụ đề này dành cho bản encode nào, FPS là bao nhiêu.
+ Yêu cầu đối với phụ đề phôi:
- Phụ đề phôi nhất thiết phải sync chuẩn với bản encode của chính nó trừ trường hợp sync cân đối dòng.
- Tương tự phụ đề mẫu, ta phải biết phụ đề này dành cho bản encode nào, FPS là bao nhiêu.
+ Yêu cầu đối với bản encode cần sync:
- Định dạng thông dụng để có thể mở trên SW, SW không hỗ trợ .rmb và .flv.
- Bản encode cần có FPS thực để tiện cho việc sync. Đôi khi bản encode có FPS giả, không rõ lý do.
2. Các phương pháp sync.
2.1. Sync cân đối dòng: sử dụng Subtitle Processor v7.7.1.0.
+ Yêu cầu của phương pháp này:
- Phụ đề phôi có cấu trúc giống phụ đề mẫu, chênh lệch nhau dưới 20 dòng là vừa.
+ Các bước thực hiện:
- Mở SP lần đầu ta chọn sang tab TRANSLATOR để ra như hình 1:

- Mở phụ đề mẫu và phụ đề phôi trên dưới tùy bạn.
- Vào phần mang số 1 như trong hình trên chọn First / Second subtitles -> Open... để mở bình thường (mặc định tiếng Việt theo bảng mã Unicode). Trường hợp phụ đề tiếng Việt mang bảng mã CP 1258 ta vào First / Second subtitles -> Open in encoding -> Asian -> Vietnamese (Windows-1258).
- Các thao tác ta có thể làm là: thêm một dòng trắng (dấu +, số 3), xóa dòng đang chọn (dấu -, số 4), gộp dòng đang chọn với dòng liền dưới (số 5), tác đòng đang chọn ra làm hai (số 6).
- Tiến hành cân đối dòng, chú ý lưu thường xuyên cả hai phụ đề vì SP không có chế độ undo.
- Sau khi xong, chọn All subtitles rồi chọn số 8: copy timecode xuống phụ đề dưới / lên phụ đề trên hoặc số 9: copy text xuống phụ đề dưới hoặc lên phụ đề trên tùy mục đích của các bạn.
- Nhấn OK. Lưu và xuất xưởng. Vào số 2: First / Second subtitles -> Save để lưu với bảng mã gốc hay Save in encoding... lưu kiêm đổi bảng mã.
2.2. Sync không cân đối dòng.
+ Bước 1: mở phụ đề bằng SW: File -> Load subtitle (Ctrl+O). Chú ý: không để tên phụ đề trùng với tên phim.
+ Bước 2: mở phim: Movie -> Video priview mode... (Ctrl+Q) rồi vào Movie -> Open (Ctrl+P) để mở encode cần sync.
2.2.1. Sync toàn bộ phụ đề.
+ Bước 3: nếu phụ đề phôi có cùng FPS với bản encode cần sync thì nhấn Ctrl + D để ra hộp thoại Set delay như hình 2:

Mặc định SW để sync (-) tất cả các dòng (For all the subtitles), nếu sync từng đoạn các bạn chọn For selected subtitles. Lấy một dòng đầu phim làm mốc sao cho dòng đó bạn có thể tìm thấy nó trong phụ đề mẫu hoặc nghe được, tránh những câu chung chung. Sau đó tính (+) hoặc (-) bao nhiêu thời gian là vừa rồi gõ vào ô bên cạnh (giờhút:giây,mili giây). Nhấn Apply để biết kết quả. Tua thử vài đoạn mà thấy khớp chứng tỏ hai bản encode giống nhau, bạn chỉ cần lưu phụ đề là xong. Nếu lệch tứ lung tung thì có nghĩa là khác bản phim, mời bạn sang bước 5.
+ Bước 4: nếu phụ đề phôi khác FPS với bản encode cần sync, bạn cần đổi FPS cho phụ đề, mời các bạn nhìn vào hình 3:

Ở ô Input FPS nhập vào FPS của phụ đề phôi, ở ô FPS nhập vào FPS của bản encode cần sync. Sau đó lấy một dòng đầu làm mốc như bước 3. Các bạn chọn câu cuối cùng so sánh với phụ đề mẫu hoặc nghe thử, nếu thấy không lệch hoặc lệch tầm 10 giây là hai bản encode giống nhau, còn lệch cỡ vài ba phút có nghĩa là khác bản phim, mời các bạn sang bước 5.
Chú ý: đôi khi FPS của các bản encode không hoàn toàn đúng chuẩn, nên gây ra hiện tượng lệch vài giây. Để khắc phục các bạn đóng phụ đề bằng cách vào File -> Close (Ctrl + W) sau đó mở lại, đổi qua lại 23.976<->23.978 từ một đến vài lần là sẽ khớp (mỗi lần đổi lại phải đóng phụ đề).
2.2.2. Sync từng đoạn và sync từng dòng (sync tay).
+ Bước 5: sync từng đoạn, khi bạn biết chắc chắn phụ đề phôi không cùng bản phim với bản encode cần sync bạn phải sync từng đoạn, nhất là các bản HDTV, các bạn phải lấy mẫu ngẫu nhiên từng dòng rồi xem đến khúc nào thì bắt đầu lệch, rồi bôi xanh đoạn cần chọn, nhấn Ctrl + D để ra hộp thoại Set delay, chọn For selected subtitles rồi sync. Nếu sync mãi không được, các bạn đành phải qua bước 6.
+ Bước 6: sync từng dòng (sync tay), đến đây bạn có thể dùng SW hoặc bất cứ phần mềm hỗ trợ sync tay nào bạn thích. Dưới đây là các thao tác sync tay thường dùng của SW: tam dừng video (số 1), dừng hẳn video (số 2), cho phụ đề chạy theo video (số 3), đặt thời gian hiện phụ đề (số 4), đặt thời gian tắt phụ đề (số 5).

+ Bước 7: sau khi sync xong bạn cần kiểm tra lại lần cuối.
- Check overlap (nhấn F9, mặc định có rất để rất nhiều tiêu chí fix lỗi, bạn nhấn Ctrl + I để tùy chỉnh), sau đó nhấn F10 để fix tất cả các lỗi, nhấn F12 sẽ nhảy đến dòng có lỗi, nhấn F11 để sửa dòng đó.
- Với phụ đề tiễng Việt: đổi bảng mã từ CP 1258 sang Unicode.
Chúc các bạn thành công .
HẾT.