Có một số điểm đáng chú ý trong phụ đề này của mình:
- Tên bộ phim mình dịch là “Sợi chỉ ma”. Mình biết rằng phim được chiếu rạp ở Việt Nam với cái tên “Bóng ma sợi chỉ”. Mình không thực sự thích cái tên này, vì trong tên gốc “Phantom Thread” chủ thể là “thread” (sợi chỉ), chứ không phải là “phantom”. Sợi chỉ là một trong những hình ảnh thể hiện chủ đề và thông điệp của bộ phim. Tên tiếng Pháp của phim là “Le fil caché” (Sợi chỉ giấu kín) hoặc “Le fil invisible” (Sợi chỉ vô hình). Dịch “phantom” là ma có thể nghe hơi nặng nề, nhưng theo mình không làm chệch nghĩa quá nhiều, vì phim có nhiều lần nhắc đến những hồn ma (qua từ “ghost”, “cursed” hoặc hình ảnh người mẹ), và như nhân vật Reynolds Woodcock cũng nói: “Thật nhẹ lòng khi nghĩ rằng người chết vẫn đang dõi theo người sống. Em không thấy điều đó đáng sợ chút nào”.
- “coming out season”: cụm này mình tham khảo trong phụ đề tiếng Pháp là “saison mondaine”. Theo cách hiểu thông dụng nhất thì đây là một mùa kéo dài từ cuối tháng Tư đến đầu tháng Tám ở Anh vào thế kỷ XVII, XVIII, thịnh hành nhất là ở thế kỷ XIX và vẫn còn tiếp diễn đến bây giờ ở quy mô nhỏ trong giới hoàng gia, bao gồm nhiều hoạt động vui chơi như vũ hội, tiệc tùng hay các hoạt động từ thiện. Có thể bắt gặp rất nhiều những hoạt động này trong tiểu thuyết của Jane Austin. Vào mùa này người dân thường tập trung ở thành thị nhiều hơn là vùng nông thôn. Xem thêm ở
đây hoặc ở
đây
Công chúa trong phim là công chúa Bỉ, nên không chắc về độ chính xác của cụm từ này, nhưng theo mình suy đoán thì có thể ở Bỉ cũng có một khoảng thời gian tương tự và dịch giả tiếng Pháp đã mượn tạm nó. Mình dịch trong phụ đề là “mùa hội hè”.
- Trong đoạn đối thoại giữa Alma và Reynold khi đang chơi một trò chơi, có một vài thuật ngữ như “pip”, “checker”, “bar”, “board”, … Trò chơi mà hai người đang chơi là Backgammon, một trò chơi trí tuệ từ khá lâu đời nhưng mới xuất hiện ở Việt Nam với tên gọi Cờ tào cáo. Mình chưa chơi trò này bao giờ nên chỉ dịch các thật ngữ này theo các trang phổ biến luật chơi bằng tiếng Việt trên mạng. “Checker” mình dịch là “quân cờ”, “board” mình dịch là “nhà”, “bar” mình dịch là “thanh chắn”.
+ “the four pip”: pip ở đây dùng với số ít nên chắc chắn không phải số chấm trên mặt xúc xắc. Theo mình đó là điểm số 4 trên mặt bàn cờ, mà gọi đúng theo luật chơi thì là “point”. Vì phim không quay bàn cờ nên mình đoán tình huống trò chơi là thế này: Alma có một hoặc nhiều quân cờ trên thanh chắn, cô reo được 3, nên cô bắt buộc phải di chuyển quân cờ vào điểm 3 trong vùng nhà của Reynold, nhưng vì điểm 3 đã có nhiều hơn 1 quân cờ của anh nên cô không thể di chuyển và bị mất lượt. Vì Alma chưa nắm rõ luật chơi, nên cô đếm nhầm từ thanh chắn sang 3 ô và nghĩ đó là điểm 3 nhưng thật ra đó là điểm được đánh số 4 theo luật chơi.
+ “Backgammon”: Đây là tình huống nếu người thua vẫn chưa thoát ra bất cứ quân cờ nào và vẫn còn quân cờ trên thanh chắn hoặc trong vùng nhà của đối phương, người thắng nhận được gấp 3 điểm. Từ này trùng tên với trò chơi nhưng mình giữ nguyên không dịch vì ngoài backgammon còn có gammon, vả lại luật chơi bằng tiếng Việt cũng giữ nguyên từ này như tiếng Anh.
Luật chơi đầy đủ bằng
tiếng Việt và
tiếng Anh.