BỐI CẢNH https://arstechnica.com/science/2014...space-station/
Câu chuyện diễn ra vào năm 1985, nhưng dần trôi vào quên lăng. Tháng năm trôi qua - nhiều chi tiết đă bị bóp méo, nhiều chuyện đă được thêm thắt. Ngay cả những người đầu tiên kể về sự kiện này cũng đă có những lầm lẫn. Chiến dịch Soyuz-13 cứu trạm Salyut-7 là một nỗ lực ấn tượng về việc sửa chữa trong vũ trụ. Nhà văn Nikolay Belakovsky đă thu thập tất cả các dữ kiện lại với nhau và sẵn sàng lần đầu tiên từ trước đến nay cung cấp cho chúng ta một câu chuyện đầy đủ về những sự kiện đó.
“Trời tối dần, Vladimir Dzhanibekov cảm thấy lạnh. Anh có đèn pin, nhưng không có găng tay. Đi găng khó thao tác, trong khi phải làm thật nhanh. Tay lạnh cóng, nhưng điều đó không quan trọng. Nước dự trữ mang theo có hạn, nếu đội bay không sửa chữa kịp thời th́ hệ thống sẽ không kịp làm tan băng để cung cấp nước uống, và họ sẽ phải rời trạm, bay về. Chuyện đó không thể xảy ra: trạm quá quan trọng. Mặt trời đang xuống. Làm việc với chỉ đèn pin không ổn, v́ vậy Dzhanibekov về lại con tàu đă đưa họ đến đây để sưởi ấm và chờ đến khi họ ra khỏi bóng đêm Trái Đất.
Anh đang cố cứu Salyut-7, trạm mới nhất trong loạt trạm vũ trụ gặp nhiều vấn đề, nhưng ngày càng thu được nhiều thành công của Liên Xô. Người tiền nhiệm của nó - "Salyut-6" cuối cùng đă lấy lại được ngôi vị chương tŕnh không gian có người lái dài nhất, phá kỷ lục 84 ngày từ Skylab của Mỹ vào năm 1974 hơn 10 ngày. Các chuyến bay tiếp theo đă kéo dài kỷ lục đó đến 185 ngày. Và sau khi phóng "Salyut-7" vào quỹ đạo tháng 4 năm 1982, chuyến bay đầu tiên đă thiết lập kỷ lục lên đến 211 ngày. Trạm bắt đầu hiện diện mà không gặp bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào.
T́nh h́nh thay đổi nhanh chóng. Ngày 11 Tháng Hai năm 1985, khi "Salyut 7" đang ở chế độ tự động trên quỹ đạo, chờ đội nghiên cứu tiếp theo, Trung tâm Kiểm soát phát hiện có vấn đề. Hệ thống kiểm soát từ xa báo cáo sụt giảm ḍng điện, dẫn đến việc kích hoạt bảo vệ quá tải và ngắt các mạch điện của máy phát vô tuyến chính. Các máy phát dự pḥng tự động bật lên, loại bỏ nguy cơ mất trạm. Các nhân viên trung tâm kiểm soát, mệt mỏi ở cuối ca làm việc 24 giờ, đă đề nghị liên hệ với các chuyên gia từ pḥng thiết kế, chịu trách nhiệm về các hệ thống điện và thu phát. Các chuyên gia phải phân tích t́nh h́nh, báo cáo và đề xuất phương án. Nhưng tại thời điểm đó, trạm đang hoạt động ổn định và kíp sau đang sẵn sàng thay ca.
Không chờ các chuyên gia, mà có thể, ngay từ đầu không muốn gọi điện làm phiền họ, các nhân viên kiểm soát quyết định khởi động lại máy phát chính. Họ cho rằng bảo vệ quá tải đă vô t́nh bị kích hoạt, thậm chí nếu không, nó vẫn hoạt động, và thực sự nếu có vấn đề, nó sẽ lại kích hoạt. Các nhân viên kiểm soát, hành động trái ngược với các thông lệ và quy tŕnh, đă ra lệnh khởi động lại máy phát vô tuyến chính. Cũng vào thời điểm đó, trên trạm đă xảy ra hàng loạt các các vụ đoản mạch, làm vô hiệu hóa không chỉ các máy phát, mà cả các máy thu. Kể từ 13:20:51 ngày 11 tháng 02 năm 1985, giờ Moscow, Salyut-7 đă ngừng phản hồi lệnh của Trung tâm.
..."
Ngày 11 tháng Hai năm 1985, trạm quỹ đạo "Salyut-7" của Liên Xô sau sáu tháng bay trong chế độ không người lái trên quỹ đạo, đột nhiên hoàn toàn mất kiểm soát và không phản hồi các tín hiệu từ trung tâm điều khiển chuyến bay (ЦУП). Khả năng rơi xuống Trái đất của trạm vũ trụ - niềm tự hào của khoa học và hàng không vũ trụ Liên Xô - không chỉ sẽ làm mất thể diện của đất nước, mà có thể c̣n là bi kịch liên quan đến nhiều sinh mạng. Trạm vũ trụ mất kiểm soát có thể rơi xuống bất cứ nơi nào trên Trái đất, phá hủy bất kỳ công tŕnh nào, thậm chí là cả một thành phố, và hơn hết, tất cả diễn ra trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh, làm phức tạp thêm t́nh huống khó lường.
Ngày 06 tháng Sáu năm 1985, sau ba tháng chuẩn bị, lănh đạo Trung tâm điều khiển chuyến bay quyết định đưa lên quỹ đạo gần Trái đất một tàu vũ trụ có người lái được trang bị đặc biệt, "Soyuz T-13". Phi hành đoàn gồm hai người có kinh nghiệm nhất trong số các phi hành gia Liên Xô lúc bấy giờ: Chỉ huy tàu Vladimir Fedorov và kỹ sư bay Victor Alekhin. Họ phải đối mặt với nhiệm vụ nặng nề và mạo hiểm cực độ, có tầm quan trọng quốc gia: t́m ra trạm vũ trụ đă "chết"; tiếp cận nó; giữ cho không đâm vào nó, tiến hành pha ghép nối thủ công phức tạp nhất với một trạm không gian đang bay tự do trong vũ trụ (việc chưa từng có trong lịch sử vũ trụ thế giới); kiểm tra t́nh trạng hệ thống và các thiết bị trên boong; xác định nguyên nhân trục trặc và ngăn chặn thảm hoạ.
Các phi hành gia hiểu rằng cơ hội trở lại Trái đất là không nhiều, nhưng nhiệm vụ mạo hiểm này là con đường duy nhất. Họ không những phải vào được trạm Salyut-7, mà c̣n phải làm nó sống dậy. Liệu hai người sẽ ngăn chặn được thảm hoạ khó tránh, cứu được hành tinh khỏi vụ va đập với trạm vũ trụ này không? Sứ mệnh cứu hộ biến thành bài sát hạch sinh tử. Một câu chuyện gay cấn thực sự đă diễn ra trên quỹ đạo. Bộ phim dựa trên các sự kiện có thật: chuyến bay tới trạm Salyut-7 vào năm 1985 được coi là chuyến bay phức tạp nhất trong lịch sử chinh phục vũ trụ.