LE DIABLE PROBABLEMENT
QUỶ DỮ, HẲN VẬY
Trong lịch sử điện ảnh, thật hiếm có tác phẩm nào đặc biệt như
Le Diable probablement, bộ phim của những phủ nhận: bắt đầu bằng thông tin cái chết của nhân vật chính, tiếp nối bằng một tin đính chính, rồi dành toàn bộ thời lượng sau đó để thuật lại quá tŕnh đi đến kết cục không có lối thoát của cậu thanh niên rất trẻ ấy, bằng một cái kết tưởng như chẳng c̣n có ǵ bất ngờ nhưng lại ngập tràn sự mỉa mai, khép lại ṿng phủ nhận liên hồi của bộ phim.
Một kiệt tác làm bởi một đạo diễn già đă ở quăng cuối kiếp người, về tuổi trẻ, về những kẻ đầu xanh mà đă chán nản cuộc sống, khinh bỉ cơi đời, không ngớt vạch trần và phỉ báng tất cả xấu xa bỉ ổi của nhân gian thế sự. Thế nhưng cũng chính trong bộ phim tối tăm, khổ hạnh ấy lại luôn thấp thoáng và ánh lên niềm hy vọng vào cuộc đời, vào cái đẹp mà chỉ nghệ thuật và t́nh yêu mới có thể rọi sáng, bằng một ngôn ngữ h́nh ảnh và âm thanh hà khắc, nghiệt ngă, nhưng chạm tới được những vẻ đẹp đơn sơ, nguyên thủy nhất trong thế giới con người: “Chính trong những khớp nối và kẽ hở mà thơ ca và những thứ quan trọng được t́m thấy” (Bresson,
Cinéastes de notre temps, 1965).
(Xem chi tiết tại
đây.)